Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serhan Afacan, Netanyahu’nun ABD ziyaretini ve Kongre'de yapacağı konuşmayı inceledi.
Gazze’de bulunan sağlık bakanlığı, savaş nedeniyle yerinden edilen binlerce kişinin çocuk felci riski altında olduğu konusunda uyardı. Şu ana kadar ise herhangi bir vaka tespit edilmese de Gazze'deki koşullar göz önüne alındığında salgına yol açabileceği yönündeki endişeler giderek artıyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian, 20-21 Temmuz tarihlerinde Hamas ile El Fetih temsilcilerinin ulusal uzlaşı görüşmeleri için başkent Pekin’de bir araya geleceğini duyurmuştu. Hamas ile El Fetih arasındaki görüşme tamamlandı. Heyetler, Gazze’nin yönetiminin sadece Filistinlilerde kalması gerektiğini vurguladı.
Yaklaşık 76 yıldır Siyonistlerin, Filistinlileri yurtsuzlaştırma, mülksüzleştirme ve etnik temizleme politikası devam ediyor. 9 aydır yaşanan ise 76 yıllık hikayenin hızlandırılmış bir özeti.
Bağımsız araştırma grubu Bellingcat ve Scripps News ortaklığıyla yapılan araştırma, İsrail işgal ordusunun 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ndeki 150’den fazla tarihi ve arkeolojik alanı hedef aldığını ortaya çıkardı.
Orta Doğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç, 1979 Devrimi öncesi Pehlevi İranı’na damga vuran politik figürler arasında yer alan ve 1953’te ABD-İngiltere ortak darbesiyle görevden uzaklaştırılıp hapse atılan İran Başbakanı Muhammed Musaddık’ın portresini Fokus+ için inceldi.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi yetkilileri, kayıp olduğu bildirilen yaklaşık 6 bin 400 Filistinlinin henüz bulunamadığını açıkladı. İnsani yardım örgütleri, işgal altındaki bölgede gerek arama kurtarma çalışmalarının gerek kayıp kişilerin takibinin güçleştiğini bildiriyor.
Umman'ın başkenti Maskat'ta, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi himayesinde yürütülen müzakereler sonucunda, Husi grubu ile Yemen hükümeti arasında önemli bir esir takası anlaşması imzalandı. Anlaşma, 9 yılı aşkın süredir alıkonulan Yemen Islah Partisi lideri Muhammed Kahtan'ın serbest bırakılmasını da içeriyor.
Suudi Arabistan'ın ekonomik değişimleri, Basra Körfezi'nde stratejik rekabeti tetikliyor. Yemen'deki nüfuz alanlarında yaşanan çatışma, Suudi Arabistan ve BAE arasındaki ekonomik ve siyasi mücadeleyi körüklüyor.
İsrail'in Lübnan'a yönelik geniş çaplı saldırı planlarını onaylamasının ardından, ABD diplomasisi gerilimi düşürmeye çalışıyor. Hizbullah'ın direnişi sürerken, bölgede yeni bir savaşın patlak vermesi endişeleri yükseliyor.
Mısırlı yetkililerle bağlantıları olduğu iddia edilen simsarlar, Gazze’yi terk etmek isteyen mağdurların acıları üzerinden servetlerine servet katıyor. 7 Ekim 2023’te Gazze Şeridi’nde savaşın başlamasıyla birlikte fiyatlar kişi başı 500 dolardan 10 bin dolara yükseldi.
Katar, bölgesel istikrarı ve ekonomik kalkınmayı hedefleyen diplomatik gücüyle, İsrail ve Hamas arasında arabuluculuk yaparak gösterdiği başarıyla öne çıkıyor. Katar'ın çatışma çözümündeki rolü, krizleri barışçıl yollarla çözme ve gerilimi azaltma diplomatik hedeflerine dayanıyor.
Filistin’de yaşanan son gelişmeler, Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşme sürecini etkiliyor. Bazı ülkeler Filistin’in yanında dururken, bazıları ise sessizliğini koruyor.
Husi grubu, Gazze’deki savaşı istismar ederek yaz tatilinde açtığı “yaz merkezleri” aracılığıyla çocukları silah altına almaya çalışıyor. Al-Masirah TV’nin yayımladığı görüntüler, bu merkezlerde askeri faaliyetlerin yürütüldüğünü ve ideolojik eğitimler verildiğini ortaya koyuyor.
İran’da İbrahim Reisî’nin helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından, 28 Haziran’da yapılacak seçimlere katılmasına izin verilen altı aday ve bu gelişmenin İran iç/dış siyasetinde olası yansımalarını İran ve Orta Doğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç, Fokus+ için inceledi.
Gazeteci Taha Emin, Gazze Şeridi'ndeki tünellerin Filistin direniş stratejisindeki rolünü, bu tünellerin tarihçesini, askeri ve mühendislik açıdan nasıl geliştirildiğini Fokus+ için inceledi.
Son günlerde İsrail’in kuzeyindeki Akka ve Nehariya bölgelerinde artan siren ve patlama sesleri duyuluyor. Öte yandan, Hizbullah’ın saldırıları sonucu çıkan yangınlar, işgal altındaki Suriye Golanı ve Celile bölgelerinde de yayıldı.
İsrail, Gazze Şeridi'nde siviller için "güvenli bölge" olarak belirlediği alanlara saldırılar düzenlemeye devam ediyor. Son olarak Refah'ta yerinden edilenlerin kaldığı kampı hedef alan saldırıda 30 Filistinli hayatını kaybetti.
Katar Ulusal İnsan Hakları Komitesi, ülkedeki işçi haklarını desteklemek amacıyla “Sürdürülebilir Kalkınma için Sağlıklı İşçiler” başlıklı bir kampanya başlattı.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarıyla eş zamanlı olarak Batı Şeria’daki Filistinliler, İsrail’in artan baskıları ve keyfi gözaltılar nedeniyle zor günler geçiriyor. Direniş hareketi ise bireysel eylemlerden silahlı direniş gruplarına dönüşerek yeni bir mücadele modeline evriliyor.
Hizbullah, İsrail'in stratejik bölgelerine gelişmiş silahlarla saldırırken, İsrail ordusu Lübnan sınırındaki hava saldırılarını yoğunlaştırdı. Gerilim, bölgenin tam ölçekli bir çatışmaya sürüklenme endişelerini artırıyor.
Orta Doğu Araştırmacısı Mehmet Akif Koç, 19 Mayıs tarihinde bir helikopter kazasına uğrayan ve Ayetullah Hamaney sonrasında Devrim Rehberliği için en önemli aday konumunda olan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin portresini Fokus+ için inceledi.
Fahrettin Altun, Türkiye'nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde, Filistin'de bağımsız bir devlet kurulması için bütün gücüyle mücadele edeceğini vurguladı. Altun ayrıca, İsrail'in politikalarının uluslararası hukukun ihlali olduğunu ve İsrail'in tüm tek taraflı eylem ve tedbirlerinin kayıtsız şartsız geri alınması gerektiğini belirtti.
Filistinliler, Nekbe'nin 76. yıl dönümünde İsrail'in tehcir girişimlerine karşı direnişlerini sürdürüyor. İsrail'in saldırılarına rağmen, Filistin halkı topraklarından vazgeçmeyi reddediyor ve geçmişin acısını yaşatmamak için mücadele ediyor.
Körfez ülkelerinin petrol sonrası döneme odaklanarak ekonomik ve diplomatik rekabeti artırması dikkat çekiyor. Katar, Suudi Arabistan ve BAE gibi ülkeler, stratejik projeler ve yatırımlar aracılığıyla küresel sahnede etkilerini genişletmeye çalışıyor. Körfez'deki bu dinamikler, geleceğin ekonomi ve politika haritasını yeniden şekillendiriyor.
Irak, Türkiye ve Körfez ülkelerini birbirine bağlayacak olan Kalkınma Yolu Projesi'ne dair imzalanan mutabakat zaptıyla gündemde. Ancak Mübarek El-Kebir Limanı'nın projede yer almaması, Kuveyt'te tartışmalara yol açıyor.
Gazze Şeridi'nde binlerce Filistinli, ulusal kimlik numarası olmayan "sararmış pasaportlar" ile hayallerine ulaşma mücadelesi veriyor. Refah Sınır Kapısı'nın kapanan kapıları ve siyasi engeller ise onları umutlarını ve özgürlüklerini yok eden bir labirentin içine sürüklüyor.
Katar, Ukrayna ve Rusya arasında sürdürdüğü arabuluculuk çabalarıyla çocukların güvenliğini sağlamak adına önemli adımlar atıyor. Yapılan anlaşmalar ve sağlanan destekler, çatışma bölgelerinde etkilenen ailelerin yeniden bir araya gelmesine ve çocukların yaşamlarını iyileştirmeye odaklanıyor.
Fokus+’a konuşan Filistinli kaynaklara göre, Hamas Heyeti ateşkes müzakeleri için Kahire’ye gidiyor. Gazze Şeridi’ndeki direniş grupları ile işgalci İsrail Hükümeti, Kahire’nin öncülüğünde yürütülen arabuluculuk faaliyetlerini görüşeceği bildirildi. İsrail'in daha önce Hamas'ın sunduğu koşullara yanıt vermeye ‘niyetli’ ya da ‘hazır’ olup olmadıklarını konusunun teyit edilmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Son dönemde bölgede yükselen tansiyon, çevre ülkeleri, başta hava savunması olmak üzere tüm savunma yetilerini güçlendirmek için harekete geçirdi. Bölge ülkelerinde, gelecek dönem askeri harcamalara ayrılan kaynağın arttırılması konuşuluyor.
Peygamber torunu Haşimi ailesinden Ürdün Kralı II. Abdullah’ı ve onun iç ve dış siyasetteki pragmatik adımlarını Orta Doğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç Fokus+ için kaleme aldı.
İsrail'in geçmişten bugüne uzanan diplomasi taktikleri ve İran ile Hamas arasındaki gerginlik, bölgedeki dengeleri ve uluslararası ilişkileri şekillendiriyor.
İsrail’de, Tapınak Enstitüsü tarafından planlanan kızıl düve kurban etme ritüeli, Üçüncü Tapınak’ın inşasıyla ilişkilendiriliyor. Bu durum, bölgedeki dini ve siyasi gerilimleri artırma potansiyeline sahipken, ritüelin derin tarihi ve dini kökenleri bulunuyor.
Kuveyt, 1961 yılında Kuveyt Kalkınma Fonu’nun kurulmasından bu yana Kuveyt hükümeti ve halkı tarafından benimsenen bir politika olarak insani yardım çalışmalarında önde gelen ülkelerden biri ve Birleşmiş Milletler 2014 yılında Kuveyt Devleti’ni küresel insani yardım faaliyetlerinin merkezi olarak seçti.
Filistin’e yönelik yoğun İsrail saldırısı halen sürerken, 2024 sonundaki olası bir Trump başkanlığı döneminde, bağımsız bir Filistin devleti imkânını Orta Doğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç, Fokus+ için inceledi.
İsrail, Filistinlileri psikolojik olarak baskı altına almak için çeşitli yöntemler kullanıyor. Bu yöntemler, etik ve vicdani değerler açısından eleştirilere neden oluyor ve çatışmanın karmaşık doğasını daha da derinleştiriyor.
Modern Ortadoğu’nun son asrı günümüzü de şekillendiren çok boyutlu bir düzlemde okunmalı. Osmanlı düzeninin yıkılışı, 1915 Arap İsyanı, savaşlar, Arap Baharı, parçalanma, ayrışma ve dönüşme dinamiklerini Ortadoğu araştırmacısı Mehmet Akif Koç Fokus+ için kaleme aldı.
Katar, Hamas ile İsrail arasında devam eden müzakerelerde arabuluculuk yaparken, İsrail'in Hamas'ı finanse etmekle suçlamalarıyla karşı karşıya kalıyor. Hamas'ın İsrail askerlerinin serbest bırakılması için yürütülen müzakereleri zorlaştırdığı iddiaları, bölgedeki diplomatik çözüm sürecini tehlikeye sokuyor.
Netanyahu’nun ailevi, kişisel ve psikolojik özellikleri narsist bir kişiliğe, zaman zaman megalomaniye eğilimli bir bireye; güçlü ve hırslı, adanmış, zayıflıklarını göstermek istemeyen, hatasını kabul etmeyen, insanları kendi amaçları için kullanan, ikili ilişkilerinde hep ‘alan’, siyasette sadakatsiz, kişisel ve siyasi etikten yoksun, eleştiriye tahammülsüz, tümüyle kendi varlığı ve başarısına odaklanmış bir karaktere işaret ediyor.
Mısır’ın Kuzey Sina bölgesinde, IŞİD bağlantılı şüphelilere yönelik belirsiz kriterlerle af anlaşmaları yapılması, insan hakları kuruluşlarının endişelerini artırıyor. Yargısız infazlar ve sivillere yönelik katliamlarla suçlanan kişilerin akıbeti belirsizliğini korurken, Mısır makamları ulusal bir yargılama stratejisi geliştirme çağrılarıyla karşı karşıya.
Orta Doğu’da devlet ve devlet dışı aktörler tarafından ortadan kaldırılan insanların sayısı yüz binleri buluyor. Uluslararası Af Örgütü, bölgede kayıplardan bir haber bekleyenlerin beklemekte oldukları toplam süresinin bir milyon yılı geçtiğini duyurdu. Irak ise kayıp vakalarının en çok görüldüğü ülke olarak dikkat çekiyor.
Siyonist hareketin başlangıcında, Yahudiler için bir devlet kurma düşüncesi sadece Kudüs ile sınırlı değildi. Uganda, Siyonizmin alternatif yurt arayışlarında önemli bir yer tuttu. Siyonizmin değişimi, Sultan II. Abdülhamit'in rolü ve Siyonist hareketin Kudüs politikalarına evrilmesini yazar Mehmet Mazlum Çelik Fokus+ için ele aldı.
Fransız Libération gazetesi, Lübnan Hizbullahı’nın uzun süredir Kuzey Kore’nin sağladığı teknikler ve İran’ın yardımıyla hazırladığı tünelleri yeniden gündeme taşıdı.
Katar, Ramazan ayında başlattığı geleneksel yardım kampanyalarıyla dünya genelinde milyonlarca ihtiyaç sahibine ulaşmayı hedefliyor. “Kardeşlerini Öncelerler” temasıyla yürütülen kampanya, iftar organizasyonlarından eğitim ve sağlık hizmetlerine kadar geniş bir yelpazede destek sunuyor.
İbn Haldun’un, meşhur eseri Mukaddime’de de ifade ettiği gibi “suyun suya benzemesinden daha çok geçmiş, geleceğe ve şimdiki zamana benzer.” Etiyopya ile Mısır arasında Nahda Barajı dolayısıyla günümüzde yaşanan gerginlikler sebepler değişse de aynı şekilde kendisini geçmişte de gösteriyordu.
Aksa Tufanı'nın patlak vermesi ve Gazze'deki çatışmalarla, Rusya, Orta Doğu’da çok daha etkili roller üstlenmeye çalışıyor. Putin'in açıklamaları ve Güvenlik Konseyi'ndeki karar süreci, bölgedeki Rus stratejisinin odak noktalarını belirliyor.
ABD'nin Orta Doğu'daki varlığına ilişkin tartışmalar, güvenlik ve maliyet dengesini mercek altına alıyor. Uzmanlar, Amerika'nın bölgedeki askeri mevcudiyetinin caydırıcılığı mı, yoksa izolasyonun mu daha uygun olduğunu değerlendiriyor.
Katar Devleti eski Emiri Şeyh Hamad bin Halife es-Sani, Ekim 2012’de Gazze Şeridi’ne yaptığı ziyaret sırasında, Gazze Şeridi halkına destek olmak amacıyla yardım ve kalkınma projelerini hayata geçirmek üzere daimi bir Katar komitesinin kurulduğunu açıkladı. İlk hibenin değeri ise 407 milyon dolara ulaştı.
Türkiye ve Mısır arasında uzun yıllar süren gerilim, son aylarda yerini diyalog ve iş birliğine bıraktı. İki ülke, deniz yetki alanları anlaşması, bölgesel meseleler ve ekonomik ilişkiler konusunda görüşmeler yürütüyor. Soğuk Savaş’tan Süveyş Krizi’ne, Hüsnü Mübarek’ten Muhammed Mursi ve Abdülfettah Sisi’ye, Türkiye-Mısır ilişkilerinin dünü ve bugünü.
Suudi-İran mutabakatının ardından başlayan Umman arabuluculuğundaki görüşmeler, Nisan 2023'te Husi ve Suudi heyetlerinin gerçekleştirdiği karşılıklı ziyaretlerle olumlu bir seyir izliyor. Mahkûm takasları ve Husi grubundan gelen Umre izni gibi anlaşmalar, sekiz yıllık savaşın ardından Yemen'de barışa doğru önemli adımların atıldığını gösteriyor.