Kuzey Kore Neden Sürekli Füze Denemesi Yapıyor?
Kuzey Kore, geçtiğimiz pazartesi sabahı erken saatlerde balistik füze fırlatarak yaklaşık bir ay sonra ilk kez böyle bir deneme yaptı. Güney Koreli yetkililere göre füzeler, Pyongyang'dan yaklaşık 200 mil uzaklığa uçtu ve Kuzey Kore'nin doğu kıyısı açıklarında, Kore Yarımadası ile Japonya arasındaki sularda indi.
Japonya Başbakanı Fumio Kishida herhangi bir hasarın rapor edilmediğini söyledi ancak yine de füze fırlatılmasını kınadı. Füzelerin fırlatıldığı esnada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Demokrasi Zirvesi’ne katılan diğer bazı ülkelerin üst düzey temsilcileriyle birlikte Seul'deydi. Her yıl düzenlenen zirve, dünya genelinde demokratik sürece yönelik tehditleri ele almak üzere 2021 yılında Biden yönetimi tarafından oluşturuldu. Bu yılki zirve deepfakes, jeneratif yapay zeka ve yanlış bilgilendirme gibi teknolojiden kaynaklanan tehditlere odaklandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, fırlatmaları kınayarak bunların bölgenin güvenliğine yönelik bir tehdit olduğunu belirtti ve Güney Kore ile Japonya'yı Kuzey Kore tehdidine karşı koruma kararlılığını yineledi.
Geçtiğimiz hafta ABD ve Güney Kore orduları, Kuzey'den gelebilecek bir işgale karşı bir dizi ortak askeri tatbikat tamamladı. Halihazırda 80,000 ABD askeri Güney Kore'de konuşlanmış durumda.
Singapur'daki S. Rajaratnam Uluslararası Çalışmalar Okulu'nda kıdemli araştırmacı olan Bernard Loo, geçen yıl TIME'a verdiği demeçte, Kuzey Kore'nin füze fırlatarak uluslararası gündemde dikkat çekmeye çalıştığını çünkü "nükleer ve balistik füze testleri dışında hiçbir kozu olmadığını" söyledi.
Öte yandan, nükleer silahlar son derece tehlikeli olduğundan ve fırlatılması halinde tüm gezegen için bir tehdit oluşturabileceğinden, bu davranış dünyanın dört bir yanındaki liderler için endişe verici olmaya devam etmektedir.
Kuzey Kore, ekonomik ve askeri güç açısından dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer almıyor. Ülkenin yüzölçümü ve doğal kaynaklar bakımından da öne çıkan bir zenginliği bulunmuyor. Buna rağmen, nükleer füze kapasitesine sahip sınırlı sayıda ülkeden biri. Bu durum nükleer ve balistik füze testleri dışında hiçbir kozu olmadığını doğruluyor. Ancak, bu silahların geliştirilmesi ve edinilmesi, yüksek maliyet ve ileri teknoloji gerektirirken, aynı zamanda uluslararası hukuka göre de sınırlamalara tabi. Bu nedenle Kuzey Kore'nin bu kapasiteye nasıl ulaştığı önemli bir soru işareti.
Kuzey Kore’nin füze programının evrimi: Testlere nasıl başladı?
1960’lar boyunca ve 1970’lerin başlarında, Sovyetler Birliği ile yapılan askeri iş birliği anlaşmaları kapsamında, Kuzey Kore’ye karadan havaya füzeler ve topçu roketleri teslim edildi. Ayrıca, çoklu roketatarların nasıl inşa edileceği ve kullanılacağı konusunda eğitimler verildi.
Çin Halk Cumhuriyeti ile gemisavar seyir füzeleri gibi kıyı savunma yeteneklerinin yanı sıra füze araştırma ve geliştirme transferini sağlamak için anlaşmalar yapıldı. Bu temel bilgi birikimi Kuzey Kore'nin yerli füze programının temelini oluşturdu.
Kuzey Kore'nin balistik füze programı 1976 yılında Mısır aracılığıyla Sovyetlerden SCUD-B'yi satın almasıyla başladı. SCUD teknolojisini tersine mühendislikle geliştirdikten sonra 1984 yılında füze testlerine başlar ve o tarihten bu yana kısa, orta ve kıtalararası menzilli balistik füzeler, denizaltından fırlatılan balistik füzeler ve uzaya fırlatılan araçlar da dahil olmak üzere 244'ten fazla füze denemesi gerçekleştirir.
Füze denemelerindeki başarısızlık oranı hala yüksek olmakla birlikte zaman içinde iyileşme gösterdi. 1994 yılına kadar başarısızlık oranı yaklaşık %50 idi. Bu oran 1994 ile 2011 yılları arasında yaklaşık %23'e, 2011 ile 2023 yılları arasında ise yaklaşık %15'e düştü.
Kim Hanedanlığı boyunca yapılan denemeler
- Kim Il Sung (1984-1994) - İlk Seyir Füzesi Denemesi
Kim Il Sung rejimi altında Kuzey Kore, 16'sı Musudan-ri yakınlarındaki Tonghae Uydu Fırlatma Alanında olmak üzere 17 füze denemesi gerçekleştirdi. İlk yedi test 1984 yılında gerçekleştirildi, 1985 ve 1989 yılları arasında test yapılmadı, 1990 ve 1994 yılları arasında ise 10 adet devam testi gerçekleştirildi. Test edilen ilk yetenekler Hwasong-5, Hwasong-6 ve No Dong-1 de dahil olmak üzere kısa ve orta menzilli SCUD varyantlarıydı. Ayrıca 1994 baharında Kuzey Kore ilk seyir füzesi kabiliyeti olan KN-01'i test etti.
- Kim Jong Il (1994-2011) - İlk nükleer füze denemesi
Kuzey Kore füze programı Kim Jong Il'in saltanatının ilk yarısında çok yavaş ilerledi. Kuzey Kore 1994'ten 2002'ye kadar sadece bir kez test yaptı ve Taepodong-1 prototipini Ağustos 1998'de bir uzay fırlatma aracı olarak tanıttı. 2003 ve 2009 yılları arasında füze faaliyetlerinde artış görüldü.
Kuzey Kore bu dönemde seyir füzesi platformunun ve kısa ve orta menzilli balistik yeteneklerinin daha da geliştirilmesini içeren 43 test gerçekleştirdi. 2006 yılında, daha sonra da 2009 yılında tanıtılan Unha-3 yörünge fırlatma sisteminin bir parçası olarak kullanılacak olan Taepodong-2'yi tanıttı. Özellikle 2006 yılında Kuzey Kore, Punggyeri Nükleer Test Tesisinde ilk nükleer denemesini ve Mayıs 2009'da orta menzilli ikinci denemesini gerçekleştirdi. Kim Jong Il'in görev süresinin son 2 yılında ise sıfır füze denemesi yaptı.
- Kim Jong Un (2011-Günümüz)
Kim Jong Un, liderliği üstlendikten sonra Kuzey Kore'nin balistik füze programını genişletmek ve geliştirmek için yoğun bir çaba sarf etti. 2012-2023 yılları arasında 214'ten fazla füze denemesi gerçekleştirdi ve menzilleri artan çeşitli füzeleri piyasaya sürdü. Füze test ve geliştirme altyapısı da genişlemiş ve bazı durumlarda devletin nükleer tesislerine yakın, ayrıca bunlarla bağlantılı olarak kuruldu.
2015 yılında ilk SLBM'si (Submarine-launched ballistic missile) KN-11'i ve bir yıl sonra da ilk IRBM'si (Intermediate-range ballistic missile) BM-25 Musudan'ı piyasaya sürdü. Her birini ise birkaç kez test etti. Bu süre zarfında, en büyüğü ve en sonuncusu Eylül 2017'de olmak üzere, çok sayıda nükleer test de gerçekleştirildi.
Sonraki yıllarda, Kuzey Kore çeşitli seyir yeteneklerini sergiledi; kısa, orta ve orta menzilli füze yetenekleri; en az iki SLBM çeşidi, uzun menzilli bir seyir füzesi; ve iki ICBM platformu, Hwasong-17 ve Hwasong-18.
2023 yılında Kuzey Kore'nin, en son Temmuz 2023'te bir ICBM gösterisiyle birlikte, çoğu kısa ve orta menzilli olmak üzere 36 füze test ettiği doğrulandı. Ancak Kuzey Kore genellikle aynı anda birden fazla füze test ediyor, bu nedenle gerçek sayı muhtemelen 36 füzeden daha yüksek.
2023 yılında Kuzey Kore, üç ayrı seferde yörüngeye bir uydu yerleştirme girişiminde bulundu. İlk iki deneme fırlatma aşamasında başarısızlıkla sonuçlandı. Üçüncü fırlatma denemesinde ise casus uydusunu iyi bir şekilde yörüngeye yerleştirmeyi başardı.
Rejimin uydu yetenekleri oluşturmak için uzaya fırlatma çabaları önemli. Çünkü uzaya fırlatma araçları uçuşa güç sağlamak için aynı ICBM motorlarını kullanır ve uydu yetenekleri ona daha fazla istihbarat ve hedefleme yeteneği sağlar.
Kuzey Kore, 14 Ocak'ta Kore yarımadası ile Japonya arasındaki sulara hipersonik bir süzülme aracı ile donatılmış şüpheli bir orta menzilli balistik füze fırlatarak, 2024 yılının ilk füze denemesini gerçekleştirdi. Ardından 24 Ocak'ta Pulhwasal-3-31 olarak adlandırılan yeni bir seyir füzesi varyantını test etti. Bunu günler sonra ülkenin doğu kıyısı açıklarında bir dizi ek seyir füzesi denemesi izledi ve 2024 yılında şu ana kadar yaptığı toplam füze denemesi sayısını en az dörde çıkardı.
Hipersonik füzelerin balistik füzelerden farkı ne?
Hipersonik füzeler tipik olarak ses hızının beş katından fazla ya da saatte yaklaşık 6,200 km (3,850 mph) hızla hareket eden ve genellikle nispeten düşük irtifalarda manevra yapan bir savaş başlığı fırlatır.
İsmine rağmen analistler, hipersonik silahların temel özelliğinin hız değil -ki bu bazen geleneksel balistik füze savaş başlıklarıyla eşleşebilir ya da aşılabilir- manevra kabiliyeti olduğunu söylüyorlar.
Kuzey Kore'nin 2021'deki ilk hipersonik füze denemesinde planör şeklinde bir savaş başlığı kullanılırken, 2022'deki fırlatmada Güney Koreli askeri yetkililer ve analistlere göre aslında konik manevra kabiliyetine sahip bir MaRV (Maneuverable reentry vehicle) ya da bir hedefi vurmak için manevra yapabilen bir balistik füze savaş başlığı kullanıldı.
KAYNAKLAR
https://time.com/6958029/north-korea-ballistic-missile-test-blinken/
İsrail'in Mısır ile imzaladığı barış anlaşmasını ihlal ederek Gazze'deki Refah Sınır Kapısı'nı ele geçirmesi, bölgesel gerilimi tırmandırdı. Mısır, İsrail'in bu hareketini kınayarak, iki ülke arasındaki gerilimin artışına ve bölgesel…
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ve Anadolu Ajansı iş birliğiyle Cezayirli gazetecilere yönelik 3 günlük "Gazetecilik Eğitim Programı" düzenleniyor.
İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Yasin Ekrem Serim, Katar Dışişleri Bakanlığında Uluslararası İşbirliğinden Sorumlu Devlet Bakanı Lolwah Rashid Al Khater ile Mersin'de bir araya geldi.
Çadlılar, siyasi değişim ve gerilimlerin gölgesinde sandık başına gitti. Darbe sonrası gerçekleşen ilk seçim, uluslararası çatışmaların ve iç siyasi rekabetin kesişmesiyle dikkat çekiyor.
Türkiye, İsrail'in Gazze'deki şiddet politikasına karşı güçlü bir diplomasi ve ticari ambargo ile karşılık veriyor. Hamas'ı terör örgütü olarak değil, ulusal kurtuluş hareketi olarak tanımlayarak farklı bir yaklaşım sergiliyor.