Trump’ın aldığı bazı kararların etkisi hemen hissedilirken, bazı kararlar ise yasal zorluklarla karşı karşıya. Bu kararların bazılarının uygulanması yıllar alabilir ve hatta hiç gerçekleşmeyebilir de ancak göçmenler arasında endişeye yol açtığı kesin. 

Associated Press’te (AP) yer alan bir habere göre, Trump’ın yapabileceği neredeyse her şey şu anda “para”ya bağlı. Kongre'nin yakında ek destek konusunu değerlendirmesi bekleniyor. Öte yandan, Trump, Savunma Bakanlığı'ndan faydalanmak için acil durum yetkilerini kullanabilir.

ABD’de doğumla gelen vatandaşlığa son verilecek

Trump’ın kararları arasında en dikkat çekenlerden biri de doğumla gelen vatandaşlık hakkı. Trump, 1868'de anayasa değişikliğiyle belirlenen, ABD topraklarında doğan çocuklara direkt vatandaşlık verilmesini sağlayan yasaya son verdiğini söyledi. Trump’ın bu açıklaması dünya gündemine bomba gibi düştü. 

İlerleyen saatlerde, Seattle'daki federal bir yargıç bu emri askıya aldı. Ancak belirsizlik devam ediyor. 

Peki, seçim vaatlerinde de belirttiği üzere ayağının tozuyla göreve başladığı ilk saatlerden itibaren göçmenler konusunda üst üste emirler yayınlayan, birçok eski yasayı ve programı durduran Trump, şimdiye kadar neler yaptı? İşte Trump'ın ilk haftasında göç konusunda aldığı önemli eylemlerden bazıları… 

Göçmenler tutuklanıyor 

ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Kurumu (ICE), perşembeden pazartesiye kadar günde ortalama 710 göçmenin tutuklandığını açıkladı. Bu sayı, eski Başkan Joe Biden döneminde eylüle kadar olan 12 aylık dönemde günlük ortalama 311'di. Bu oran devam ederse, Obama yönetimi döneminde 2013'te günlük ortalama 636 olan ICE'nin önceki en yüksek rekoru geçilecek.

Sayılar, pazar gününden itibaren yükselmeye başlarken, en ses getiren operasyonlar Atlanta, Dallas ve Chicago'da gerçekleşti.

Ayrıca ICE operasyonlarına Adalet Bakanlığı'na bağlı FBI, Uyuşturucu ile Mücadele İdaresi (DEA), Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu (ATF) ve İç Güvenlik Bakanlığı'nın Gümrük ve Sınır Koruma birimi Sınır Devriyesi ekipleri de katılabilecek. 

Trump, tutuklamalardaki öncelikleri sadece suç sabıkası olanlar, kamu güvenliği veya ulusal güvenlik tehditleri ve sınırda durdurulan göçmenler yerine, ülkede yasa dışı olan herkesi kapsayacak şekilde genişletti. 

Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi'nin ABD topraklarında yasadışı göçmenleri tutuklama ve gözaltına alma yetkisi genişletilmiş oldu. Göçmenler artık okul, hastane ve ibadethane gibi “hassas” yerlerde bile tutuklanabilecek. 

Sınır dışı etmeler patlak verdi 

ICE, Trump'ın göreve başlamasından bu yana kaç kişiyi sınır dışı ettiğini halen açıklamadı. 

Biden döneminde, ICE, eylülde sona eren 12 aylık dönemde 270 binden fazla kişiyi sınır dışı etmişti. 

Bu arada, ABD Başkanı Donald Trump'ın düzensiz göçmenler ve mültecilerle ilgili uyguladığı politikalar, Kolombiya ile ciddi bir diplomatik gerilime yol açtı. Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, ABD tarafından sınır dışı edilen Kolombiyalı göçmenleri taşıyan uçakların ülke topraklarına inişine izin vermedi. Trump ise bu duruma sert bir şekilde karşılık vererek, Kolombiya’dan ABD’ye ithal edilen tüm ürünlere yüzde 25 oranında acil gümrük vergisi uygulanmasını talep etti ve bu oranı bir hafta içinde yüzde 50’ye çıkaracağını belirtti.

Trump'ın basın sekreteri Karoline Leavitt, 24 Ocak'ta X'te bu fotoğrafı paylaşarak sınır dışı uçuşlarının başladığını duyurdu.

Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, sınır dışı edilen göçmenlerin insani koşullarda ülkelerine geri gönderilmesi gerektiğini savundu. Petro, ABD’nin askeri uçaklarla göçmen göndermesine karşı çıkarak, “Göçmenler suçlu muamelesi görmemeli, dönüşleri insan onuruna uygun şekilde gerçekleştirilmelidir” dedi.

Kolombiya lideri ayrıca, ülkesinde yaklaşık 15 bin 660 ABD vatandaşının yasa dışı olarak yaşadığını ifade ederek, “Hiçbir zaman bir yabancı bayrağını yakmadım ya da göçmenleri zincirlenmiş şekilde ABD’ye göndermedim. Özgürlükçüler, bireylerin haklarını çiğnemez” diye konuştu.

Krizin çözülmesini sağlayan ise iki tarafın da geri adım atması oldu. Kolombiya yönetimi, vatandaşlarını kendi başkanlık uçağıyla alacaklarını duyurdu. Bunun üzerine Beyaz Saray, Kolombiya'ya yönelik yaptırımları geçici olarak askıya aldı.

Trump yönetiminin sınır dışı politikasına ilişkin eleştiriler yalnızca Kolombiya ile sınırlı değil. Daha önce Brezilya da ABD’den gönderilen vatandaşlarının uçaklarda kelepçeli şekilde geri gönderildiği gerekçesiyle endişelerini dile getirmişti.

3 bin 103 Türk vatandaşı da sınır dışı edilecek

ICE, 3 bin 103 Türk vatandaşını da sınır dışı etmeye hazırlanıyor. Bu kişilerin yasa dışı yollarla ülkeye girdiği belirtiliyor. ICE'nin listesinde Venezuela, Vietnam ve Ukrayna gibi ülkeler de bulunuyor.

Hukuki engeller ve güvenlik endişeleri nedeniyle bu sürecin zorluklarla karşılaştığı belirtiliyor.

ABD yasalarına göre, ICE, göçmenlik mahkemeleri veya diğer yasal merciler tarafından verilen sınır dışı kararlarını uygulamak zorunda. Ancak hukuki engeller, geri dönüş korkusu ve güvenlik endişeleri gibi faktörler, bu kararların hayata geçirilmesini güçleştiriyor.

Göçmenlerin ve sığınmacıların işlemleri durduruldu 

Trump, bir yürütme emriyle tüm belgesiz göçmenlerin ABD'ye girişini askıya aldı ve sınır devriyelerine göçmenleri sığınma başvurusu bile yapmadan geri gönderme yetkisi verdi. Bu emirden önce, göçmenler ABD sınırına ulaşabiliyordu ve sığınma talebinde bulunmak üzere yasal hakka sahipti. Ancak Haziran 2024'te Biden yönetimi, resmi bir giriş noktasına gelmeyen veya CBP One mobil uygulamasını kullanarak randevu almadan gelenler için sığınma talebinde bulunma hakkını geçici olarak askıya almıştı. Eylül ayında sığınma kısıtlamaları daha da sıkılaştırılmıştı. 

Bu uygulama, göçmenlerin iki yıllık izinlerle ülkeye girmelerine ve çalışma izni almalarına olanak sağlıyordu ve yaklaşık 1 milyon kişi CBP One uygulamasını kullanarak Meksika kara sınırından ABD'ye girmişti. 

Ancak Trump’ın yürütme emirleriyle birlikte bu uygulama da kaldırıldı. Şimdi, randevusu bulunan yaklaşık 30 bin kişinin Meksika'da mahsur kaldığı ileri sürülüyor. Ayrıca, CBS tarafından elde edilen hükümet verilerine göre ise, yaklaşık 270 bin göçmenin uygulama üzerinden randevu almak için sınırın Meksika tarafında beklediği tahmin ediliyor.

Trump’ın bu hamlesi, ABD-Meksika sınırına ulaşmak için uzun yolculuklar yapmış, randevu almak için aylarca beklemiş olan göçmenler tarafından üzüntüyle karşılandı.

Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği, uygulamanın kapatılmasına karşı mahkeme yoluna giderek itirazda bulundu. 

ABD-Meksika sınırına askerler konuşlandırıldı 

Pentagon, çarşamba günü güney ABD sınırına bin 500 aktif görev askerinin konuşlandırılacağını duyurdu. Halihazırda bölgede 2 bin 500 personel görev yapıyordu zaten. Böylece, bölgedeki ordu birliklerinde yüzde 60'lık bir artış söz konusu.

Geçici Savunma Bakanı Robert Salesses, birliklerin Sınır Devriyesi’ne gözlem konusunda yardımcı olmak için helikopterlerle eşlik edeceğini belirtti. Ayrıca göçmenlerin girişlerini önlemek için bariyerlerin inşasına da yardımcı olacaklar.

Yetkililer ayrıca, ayrıntı vermeden bir dizi ek sınır uygulaması görevinin geliştirilmekte olduğunu söylüyor. 

“Meksika’da Kal” politikası devam edecek

Trump, ilk döneminin önemli bir politikası olan ve sığınmacıların ABD göçmenlik mahkemesindeki duruşmalarını Meksika'da beklemelerini gerektiren “Meksika'da Kal” politikasının yeniden uygulanması için Meksika'nın onayını aldı.

Trump'ın göçmenleri sınır dışı etmeye yönelik emrinden ötürü büyük bir göçmen akını bekleyen Meksika, dokuz sınır şehrinde geçici barınma alanları oluşturmak için devasa çadırlar inşa etmeye başladı.

Barınaklarda insanlara yiyecek, tıbbi bakım ve kimlik belgeleri alma konusunda yardım sağlanacak. Ayrıca çok sayıda otobüsle insanlar memleketlerine geri götürülecek. 

Bu program, ABD'den sınır dışı edilen vatandaşları karşılayarak ülkelerine yeniden entegre olmalarına yardımcı olmak için çalışan “Meksika Sizi Kucaklıyor” adlı hükümet projesinin sadece bir parçası.

Guatemala gibi diğer yakın ülkeler de sınır dışı edilenleri bünyelerine katmak için benzer çalışmalar yürütüyor. 

Öte yandan, çoğu göçmen ülkelerindeki siyasi kargaşa veya suçluların şiddetinden kaçıyor, haliyle geri döndüklerinde güvende olup olmayacakları tartışılır.