Fas’taki Berberi Kabileler Hangi Dili Konuşuyor?

Fas’ta yaşayan Berberi kabilelerin varlığı yalnızca küçük bir bölgeyle sınırlı değildir; birçok Fas şehri ve bölgesinde berberiler bulunmaktadır. Bu kişiler, dilleri resmi olarak tanındığından beri hayatlarını hiçbir zorluk yaşamadan sürdürmektedir. Hatta bazıları başbakanlık gibi devletin en üst makamlarına dahi yükselmiştir.

Fas’taki Berberi kabilelerin dili nedir?

Fas’taki Berberi kabileler, Amazigh diliyle yani Berberice konuşurlar. Bu dil, 10 Haziran 2019’dan itibaren Fas topraklarında resmî dillerden biri olarak kabul edilmiştir. O tarihten bu yana devlet kurumları, bu dili kamu hayatına ve resmî kurumlara kademeli olarak entegre etmeye başlamıştır.

Amazigh dili nedir?

Amazigh dili, Afro-Asyatik dil ailesine mensup bir dildir ve Berberi dilleri grubuna aittir. Günümüzde bu dili Fas’ta, Mısır’ın Siva Vahası’nda, Moritanya’da ve başka yerlerde duymak mümkündür.

Gözden Kaçmasın

Doha Nerede?

Haberi Görüntüle

 Amazigh diliyle ilgili bilmeniz gerekenler:
• Berberi dilleri ailesine Amazigh dilinin yanı sıra şu diller de dahildir: Şelha dili, Kabail dili, Tarifit dili ve Temahaq dili.
• Birleşmiş Milletlere göre Amazigh dili, dünyada yok olma tehdidi altındaki birçok dilden biridir ve ağırlıklı olarak Fas, Cezayir, Tunus gibi ülkelerde konuşulmaktadır.
•Fas Krallığı, 20 Şubat 2012’de yapılan protestolarından sonra bu dili canlandırmak amacıyla Kraliyet Amazigh Kültürü Enstitüsü’nü kurmuştur.

Amazigh alfabesi kaç harften oluşur?

Berberi kabilelerinin dili Arap alfabesine dayanmaz. Bunun yerine Tifinagh alfabesini kullanılır. Bu alfabe, 33 farklı sembolden oluşur. Kraliyet Amazigh Kültürü Enstitüsü’ne göre bu sayı 55 sembole çıkarılabilir. Hatta Tifinagh alfabesi, özel yazı tipleri yüklenerek bilgisayarlarda dahi kullanılabilir veya bu harfleri destekleyen yazılımlarda klavyeyle yazılabilir.

Fas dışında yaşayan Berberi kabileleri var mıdır?

Evet, Berberiler sadece Fas’ta değil; Moritanya, Mısır ve diğer birçok Afrika ülkesinde de yaşarlar.

Fas ve Afrika'daki Berberi kabileleri nerelerde yaşar?

Fas’ta Berberi kabileleri, esas olarak ülkenin kuzeyinde, ayrıca Atlas Dağları ve Rif bölgesinde bulunurlar. Afrika’nın diğer ülkelerinde ise, Cezayir’de Kabiliye bölgesi başta olmak üzere, doğu bölgelerinde ve Büyük Sahra’nın kuzeyinde yaşarlar. Tunus’ta, Cerbe ve Tatavin şehirlerinde, ek olarak Kafsa’nın doğusunda bulunurlar. Libya’da Cebel Nefusa ve Zuvâre bölgelerinde, Mısır’da Siva Vahası’nda, ayrıca Moritanya, Burkina Faso, Mali ve Nijer’in çeşitli bölgelerinde de yaşarlar.

Fas’taki Amazighlerin kökeni nedir?

Berberilerin ya da diğer adıyla Amazighlerin gerçek kökenini araştırdığımızda, bazı uzmanların onların Kuzey Afrika’nın yerli halkı olduğuna inandığını görürüz. Bazılarına göre ise bu kabileler doğudan batıya göç ederek Kuzey Afrika’ya yerleşmiştir. Kimileri Amazighlerin kökenini Mısır’a, kimileri Yemen’e dayandırır. Bu da onların kökeninin hâlâ uzmanlar arasında tartışmalı olduğunu gösterir.

Fas’taki en meşhur Berberi kabileler hangileridir?

Fas’ta birçok tanınmış Berberi kabilesi vardır. İşte onlardan bazıları:
• Ourba Kabilesi: Daha önce Zerhoun’dan Tara’ya kadar olan bölgeyi işgal etmişlerdir. Baranis kökenli tanınmış Berberi kabilelerindendir.
• Saksawa Kabilesi: Eskiden Seksiyua olarak bilinirdi. Marakeş’in güneyinde yer alır. Muvahhidler ve Meriniler döneminde meşhur olmuştur.
• Cezula Kabilesi: Murabıtlar devletinin kuruluşunda önemli rol oynamışlardır. Eskiden Büyük Atlas Dağları'nın güneyinde yerleşmişlerdir.
• Regraga Kabilesi: Regraga kabilesine mensup birçok tanınmış kişi vardır; bunlardan bazıları: Sidi Ebu Bekir Wasman ve Sidi Ali Bukhabiya. Bu kabile İslam bölgeye ulaşır ulaşmaz Müslüman olmuştur.
• Ghmara Kabileleri: Rif ve Akdeniz’in kuzey kesimlerinde geniş alanlara yayılmışlardır. Bunlar arasında Beni Ziyada Samih, Beni Rzine ve Beni Mansur gibi alt kabileler vardır.
• Kumiya Kabilesi: Beni Hilal’in bir kolu olan bu kabile, daha önce Telmisan çevresinde bulunuyordu. Muvahhidler devletinin kurucusu Abdülmü’min Ali el-Kumi bu kabiledendir.
• Lamtuna Kabilesi: Berberi Senhace kabilelerinden biridir. Eskiden Büyük Sahra’da, Fas ile Sudan arasında yaşamışlardır. Tanınmış üyelerinden biri de Murabıtlar devletinin kurucusu Yusuf bin Tâşfîn’dir.
• Masmuda Kabilesi: İslam öncesinde ve sonrasında Baranis kabileleri arasında en öne çıkan kabilelerden olmuştur. Eskiden Büyük Atlas bölgesinde, Umm er-Rabi’nin güneyinde ve okyanus kıyılarına kadar yerleşmişlerdir.
• Senhace Kabilesi: Fas’taki en büyük Berberi kabilelerinden biridir. Ülkenin hemen her bölgesinde bu kabileye mensup kişiler bulunur. İslam sonrası dönemde Fatimileri destekleyen kabilelerden olmuştur.
• Hergha Kabilesi: Marakeş’in güneyinden Büyük Atlas eteklerine kadar uzanan bölgede bulunurlar. Günümüzde adı unutulmuş olsa da, ondan türemiş birçok kabilenin adı yaşamaktadır.
• Hawara Kabilesi: Alaouite dönemi boyunca tanınmış önemli kabilelerden biridir. Özellikle iki bölgede yoğunlaşmışlardır: Agadir yakınlarındaki Sus bölgesi ve Masun ovaları.

Berberiler Fas’ta üst düzey makamlara ulaşabilir mi?

Evet, Berberi kabileleri, Fas’ta birçok üst düzey makama ulaşmayı başarmıştır. Örnek olarak bakılacak olursa 2017 yılında Fas Başbakanı Berberi kökenli Saadeddin el Osmani’ydi. Ayrıca, bu kabilelerin üyeleri siyasi partiler aracılığıyla da etkin bir varlık göstermektedir. 

Fas’ta başbakan olan ilk Amazigh kimdir?

17 Mart 2017 Cuma günü Kral VI. Muhammed, Dr. Saadeddin el-Osmani’yi başbakan olarak atamıştır. Böylece Fas’ta başbakan olan ilk Berberi kökenli kişi olmuştur. Kazablanka’daki Tıp ve Eczacılık Fakültesi mezunudur. Psikiyatri eğitimi de bulunmaktadır. Ayrıca tıp eğitiminin ardından şeriat ve fıkıh da okumuştur. Yani el-Osmani, birden çok akademik kariyere sahip bir isimdir.

Araplarla Berberiler arasındaki fark nedir?

Araplar ve Berberiler arasındaki temel fark, esasen dil ve etnik köken farklılığına dayanır. Arapların kökeni Arap Yarımadası’na dayanırken, Berberilerin kökeni Afrika’dır. Bununla birlikte iki halk arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır. Günümüzde Arap-Berberi asıllı bireyler oldukça çoğunluktadır.