Sudan Ordusu Başkentteki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Kontrolü Sağladı 

Sudan ordusu, yaşanan şiddetli çatışmaların ardından, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) elinde olan başkent Hartum’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda kontrolü tam olarak sağladıklarını duyurdu.

Ordu ayrıca Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları da dahil olmak üzere çok sayıda bakanlık merkezini geri aldıklarını bildirdi.  

Sudan’da 15 Nisan 2023’ten bu yana ordu ve bir zamanlar ona bağlı olan HDK arasında askeri reform ve entegrasyon gibi konularda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle çatışmalar yaşanıyor.  

Ordu birlikleri, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın çevresi ve şehir merkezindeki hayati bölgelerde günlerdir sürdürdüğü yoğun operasyonların ardından ilerleme sağladı.  

Sudan Kültür ve Enformasyon Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Halid el-İaysir, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada bu gelişmeyi doğrulayarak, “Bugün (sarayda) bayrak göndere çekildi ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı geri döndü. Yolculuk zaferle tamamlanana kadar devam edecek” ifadelerini kullandı.  

İaysir söz konusu açıklamasında ayrıca şu ifadelere yer verdi:  

“15 Nisan 2023 sabahından bugüne kadar siyasi ve tarihi sembolü olan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na ulaşan kahraman askerlerimizin attığı her adımın, gurur ve şandan başka bir şey bilmeyen bir milletin sicilinde yeni bir şanlı sayfa açtığı aşikar bir gerçektir.”  

Sudan Maliye Bakanı Cibril İbrahim ise, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın geri alınmasının ardından “isyan projesinin” rafa kaldırıldığını söyledi.  

HDK kontrolü kaybetti 

Askeri analist Husameddin Zunnun, Hartum’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı için yapılan savaşın sadece askeri bir savaş olmadığını, sarayın Sudanlıların bilincindeki egemen sembolizmi göz önüne alındığında, belirleyici bir siyasi değişimi temsil ettiğini söyledi.  

Konuya ilişkin Al Araby Al Cadeed gazetesine konuşan Zunnun, sarayın HDK’den geri alınmasının, Sudan’a yönelik “bölgesel sömürgeci planın” başarısız olmasının zımnen ilanı anlamına geldiğini belirtti.  

Sarayı kontrol etmenin mevcut otoriteye saha ve siyaset anlamında meşruiyet kazandırdığını vurgulayan Zunnun ayrıca şunları söyledi:  

“Bu durum, özellikle ordunun Sudan’daki çatışmanın kaderini belirlemede göz ardı edilemez bir güç olarak ortaya çıkmasıyla birlikte, bölgesel ve uluslararası güçleri pozisyonlarını yeniden değerlendirmeye yöneltebilir.”  

Askeri analist, HDK’nin bu önemli konumunu kaybetmesinin Hartum’da kalma kabiliyetini zayıflattığını ve geri kalan güçlerini kabile ve bölgesel bölgelerine doğru çekilmeye ittiğini de söyledi.  

Ordunun çeşitli cephelerde gerçekleştirdiği büyük askeri yığınak ve hızlı ilerlemelerin, Hartum’daki HDK’nin yenilgisini her zamankinden daha yakın hale getirdiğini vurgulayan Zunnun, “Ülkenin merkezi ve kuzeyindeki isyanın sona erdiği en geç üç hafta içinde ilan edilebilir” diye ekledi.  

Zunnun açıklamasının sonunda, sarayın geri alınmasının, Darfur savaşı için sonun başlangıcı ve HDK’nin girdiği eyaletlerde kontrolün yeniden sağlanmasında yeni bir aşama olduğunu söyledi.  

Son olarak, ulusal egemenliğin bir sembolü olarak saha güvenliğinin sağlanmasına ilişkin nihai açıklamadan önce mayınların ve el yapımı patlayıcıların temizlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.  

Sudan’da çatışmanın başlangıcı

Sudan ordusu ile HDK arasındaki çatışma, özellikle iktidarın sivillere devredilmesini amaçlayan geçiş sürecinin bir parçası olarak paramiliter güçlerin orduya entegre edilmesine yönelik mekanizmalar olmak üzere güvenlik ve askeri reform konusundaki keskin anlaşmazlıklar nedeniyle 15 Nisan 2023’te patlak verdi.  

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile HDK Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) arasında, prosedürlerin düzenlenmesi ve entegrasyon sürecinin liderliği konusunda anlaşmazlık yaşandı.  

Bunun ardından patlak veren kapsamlı çatışmaların ardından, uluslararası alanda tanınan Sudan merkez hükümetinin elindeki başkent Hartum’un kontrolü HDK’ye geçti.  

İki yıldır devam eden savaş, özellikle başkent Hartum ve Darfur bölgesinde binlerce insanın ölümüne ve altyapının büyük ölçüde tahrip olmasına yol açarak büyük bir insani felakete neden oldu.    

Son haftalarda sahada, Hartum, Cezira, Sennar, Beyaz Nil, Kuzey Kordofan ve Mavi Nil eyaletlerinde  HDK’nin etkisinin ordu lehine belirgin bir şekilde azaldığı görüldü.  

Başkentte ordu, özellikle Çarşamba akşamından bu yana şiddetli çatışmaların yaşandığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı civarındaki stratejik noktaları ele geçirmek için operasyonlarını yoğunlaştırdı.    

Ordu daha önce yaptığı açıklamada zırhlı birliklerin HDK’yi Hartum merkezinde her taraftan kuşattığını, Bahri şehri ve Omdurman’ın büyük bölümünün artık silahlı kuvvetlerin kontrolü altında olduğunu ve Hartum’da kayda değer ilerlemeler kaydedildiğini duyurdu.     

Bu bağlamda, Sudan ordusunun Türk Bayraktar SİHA’larını kullanmaya başlaması, özellikle keşif ve hassas hedef tespiti alanlarında sahadaki kabiliyetlerini gözle görülür şekilde arttırdı.  

Ordu bu sayede, birçok şehirde HDK’nin milis mevzilerine, ikmal güzergahlarına ve komuta merkezlerine karşı yoğun operasyonlar yürütme olanağına kavuştu.  

Bu da HDK’nin birçok yerde nüfuzunun zayıflamasına yol açarken, Sudan ordu güçlerinin birden fazla eksende ilerlemesinin önünü açtı.  

Bundan sonra ne olur?

Sudan ordusunun Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı tam olarak kontrol etmesiyle birlikte, HDK’nin kontrolü altında sadece sınırlı alanlar kaldı.  

Bu sayede Sudan ordusu, birkaç hafta içinde başkentin tamamındaki kontrolünü genişletebilecek.  

Bu durum, başkent Hartum’un güneybatısındaki Darfur’a sürgün edilmeleri amacıyla, HDK’nin önderlik ettiği isyana açık alanlarda karşı koyabilmelerini sağlayacak.  

“Hamideti” lakaplı isyancı lider Dagalu’nun doğum yeri olması, çatışmayı bu bölgeyle sınırlıyor, Sudan’ın bölünme olasılığını ortadan kaldırıyor ve resmi hükümetin sonraki ateşkes müzakerelerindeki pozisyonunu güçlendiriyor.