Şara’nın İlk Yurt Dışı Ziyaretini Suudi Arabistan’a Yapması Ne Anlama Geliyor?

Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık'ta devrilmesinin ardından Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı olarak göreve gelen Ahmed Şara, ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan'a gerçekleştirdi. Bu ziyaret, Şara'nın uluslararası arenadaki ilk adımı olması nedeniyle büyük bir önem taşıyor.

Gözlemciler, Şara'nın ilk diplomatik durağı olarak Riyad'ı seçmesinin hem siyasi hem de ekonomik açıdan önemli mesajlar içerdiğini belirtiyor. Bu ziyaret, Suriye'nin tanık olduğu kritik geçiş sürecinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirmeyi ve işbirliğini artırmayı hedefliyor.

Ziyaretin önemi 

Harmoon Çağdaş Araştırmalar Merkezi Politika Analizi Bölüm Direktörü Samir Abdullah, dün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda Şara’nın ziyareti hakkında değerlendirmelerde bulundu. 

Abdullah, Şara’nın Suudi Arabistan ziyaretinin, Suriye’nin etkili bir bölgesel güç olarak Riyad ile ilişkilerini güçlendirmek istemesi nedeniyle stratejik önem taşıdığını vurguladı. 

Aynı zamanda paylaşımında, “Suudi Arabistan’ın ilk dış destinasyon olarak seçilmesi, Suriye yönetiminin Körfez ülkeleriyle koordinasyonun öneminin farkında olduğunu gösteriyor” ifadelerini de kullandı. 

Öte yandan, Suudi Arabistan merkezli Körfez Araştırma Merkezi Kurucu Başkanı Dr. Abdulaziz bin Sager ise, Şara’nın ilk yurt dışı ziyaretinde Suudi Arabistan’ı seçmesinin, Riyad’ın Suriye halkı ve liderleri nezdindeki öneminin bir göstergesi olduğunu belirtti. 

Sager, Suudi Arabistan’ın, iç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Suriye halkına destek verdiğini, siyasi ve insani yardım sağladığını ve sağlamaya devam ettiğini de ifade etti. 

Suriye’nin istikrarının, özellikle güvenlik konusu ve bölgesel dengeler açısından Riyad’ın çıkarına olduğunu söyleyen Sager, “Suudi Arabistan liderliğinin Suriye yönetimine olan inancı, ülkenin siyasi krizler ve uluslararası yaptırımlardan çıkmasına yardımcı olacaktır” diye ekledi. 

İran’ın nüfuzu azaldı 

Siyasi analist Muhammed Cazzar ise, “Şara’nın dış ziyaretlerinde ilk durak olarak Suudi Arabistan’ın seçilmesi, Şam yönetiminin Suriye’deki Arap varlığını vurgulama isteğini yansıtıyor” şeklinde yorumda bulundu. 

Cazzar, Riyad ve Şam arasındaki yakınlaşmanın, Suriye üzerindeki uluslararası baskının hafiflemesine katkıda bulunabileceğine ve uluslararası toplumla ilişkilerin gelişmesinin önünü açabileceğine dikkat çekti. 

Uluslararası alanda tanınmak isteyen yeni Suriye yönetiminin, Suudi Arabistan’ın ekonomik ve siyasi nüfuzunu, Şara başkanlığındaki fiili yönetimi tanımayı reddeden Mısır, Cezayir ve Tunus gibi Arap rejimleriyle tam bir normalleşme sağlamak için kullanmak istediği düşünülüyor. 

Konuya ilişkin X hesabından açıklama yapan Suriyeli araştırmacı Halid Halil de, “Şara’nın ilk yurt dışı durağı olarak Suudi Arabistan’ı seçmesi, İran’ın Suriye konusunda nüfuzunun azaldığını gösteriyor. Aynı zamanda Riyad-Şam ilişkilerinin stratejik önemini de teyit ediyor” ifadelerini kullandı. 

Halil söz konusu açıklamasnda, “Bu ziyaret, iki ülke arasında ekonomik ilişkilerin hızlandırılması ve stratejik ortaklık için yeni ufuklar açılması yönünde bir adım olabilir” diye ekledi. 

Diplomatik ve insani hamleler 

Geçiş döneminde cumhurbaşkanlığını üstlenen Şara’yı ilk tebrik eden ülkelerden olan Suudi Arabistan, Arap ve Avrupalı dışişleri bakanlarının Suriye’nin geleceğini görüşmek üzere bir araya geldiği bir toplantıya da ev sahipliği yaptı.   

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, ilişkilerin güçlendirilmesi kapsamında Ocak ayı sonunda Şam’ı ziyaret ederek, Şara ve Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile görüştü. 

Diğer yandan, Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Şara geçtiğimiz günlerde Türk medyasına verdiği bir röportajda, başta Suudi Arabistan ve Türkiye olmak üzere bölgesel güçlerle dengeli ilişkiler kurmayı hedeflediklerini söyledi. 

Şara ayrıca, geçiş hükümetinin önemli bir destekçisi olan Katar ile işbirliğini güçlendirmenin önemine dikkat çekti. 

Gözlemcilere göre Şara’nın bu ifadeleri, yeni Şam yönetimin, geçiş yönetiminin en büyük destekçilerinden Katar’ın yanı sıra Suudi Arabistan ve Türkiye gibi Suriye sahnesinde aktif olan güçler arasında diplomatik bir denge kurma eğilimini yansıtıyor. 

Bu bağlamda, Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Sani geçtiğimiz hafta Şam’ı ziyaret ederek, rejim değişikliğinden sonra Suriye’yi ziyaret eden ilk Arap lider oldu. 

Al Sani ziyareti sırasında, ülkesinin Suriye’nin birlik ve istikrarına verdiği desteği vurguladı. 

İnsani yardım çabaları 

Suudi Arabistan ise, Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi (KSRelief) aracılığıyla, ülkedeki zor koşullar ışığında Suriye halkını desteklemek ve acılarını hafifletmek için hava köprüsüyle insani yardımlara başladı. 

Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’ya göre, Ocak ayından itibaren KSRelief aracılığıyla yapılan, Kral Halid Uluslararası Havalimanı’ndan Şam Uluslararası Havalimanı’na gönderilen yardımlar gıda, barınma ve tıbbi malzemeler taşıyor. 

Bu yardımların, Suudi Arabistan’ın Suriye halkına yönelik devam eden desteğinin bir parçası olduğuna vurgu yapılan haberde ayrıca, “Suudi Arabistan, 2011 yılından bu yana Suriye’ye toplam 856,9 milyon dolar tutarında insani yardım malzemesi sağlamıştır” denildi.