Dünyanın Konuştuğu Çinli Yapay Zeka Uygulaması DeepSeek Nedir?


Çin merkezli teknoloji şirketi DeepSeek, yapay zeka modellerinin son sürümleri olan DeepSeek-V3 ve DeepSeek-R1'i piyasaya sürdü. Yapay zeka asistanı, Google ve Apple’ın uygulama mağazalarında ücretsiz olarak yayınlanırken, ABD'de App Store'da en çok indirilen ücretsiz uygulama oldu.
2022 yılının sonlarına doğru piyasaya sürülen ChatGPT, tüm dünyada büyük bir çıkış yapmış ve milyonlarca insan ChatGPT’yi kullanmaya başlamıştı. Çinli şirketler arasında da büyük bir rekabet patlak vermişti. Ancak büyük bir beklentiyle piyasaya çıkan arama motoru devi Baidu tarafından üretilen yapay zeka asistanı büyük hayal kırıklığına neden olmuştu. Ta ki DeepSeek'in modellerinin kalitesi ve maliyet etkinliği bu durumu tersine çevirene kadar…
DeepSeek, DeepSeek-V3 ve DeepSeek-R1 modellerinin matematik ve kodlama gibi görevlerde OpenAI'nin o1 modeli kadar güçlü olduğunu iddia ediyor. Ayrıca, DeepSeek'in resmi WeChat hesabındaki bir gönderiye göre, DeepSeek-R1, göreve bağlı olarak OpenAI o1 modelinden 20 ila 50 kat daha ucuza mâl oluyor.
Deepseek'in arkasında kim var?
Şirketin CEO'su Liang Wenfeng, daha önce Çin'in en büyük hedge fonlarından biri olan High-Flyer'ı kurmuştu. Fon, 2022'ye kadar, Kaliforniya merkezli Nvidia'nın yapay zeka sistemlerini kurmak ve çalıştırmak için kullanılan yüksek performanslı A100 grafik işlemci çiplerinden 10 bin adetlik bir küme oluşturmuştu. ABD kısa süre sonra bu çiplerin Çin'e satışını kısıtladı.
Liang'ın fonu, Mart 2023'te resmi WeChat hesabından yaptığı açıklamada, ticaretin ötesine geçerek kaynaklarını “yeni ve bağımsız bir araştırma grubu oluşturmaya, AGI'nin (Yapay Genel Zeka) özünü keşfetmeye” yoğunlaştırdığını duyurdu. Aynı yılın ilerleyen dönemlerinde, DeepSeek şirketi Hangzhou kentinde kuruldu ve ilk yapay zeka büyük dil modelini piyasaya sürdü.
ChatGPT’nin geliştiricisi OpenAI firması, AGI teknolojisini, ekonomik açıdan en değerli görevlerde insanları geride bırakan otonom sistemler olarak tanımlıyor.
Öte yandan, High-Flyer'ın DeepSeek'e ne kadar yatırım yaptığı ise belirsiz.
Yapay zeka endüstrisinde “maliyet” tartışması
DeepSeek, son modellerini Çin'de yasaklı olmayan Nvidia'nın daha düşük performanslı H800 çipleriyle geliştirdiğini açıkladı. Bu durum, teknoloji endüstrisinde bomba etkisi yarattı. Çünkü en gelişmiş donanımın en ileri yapay zeka araştırmaları için gerekli olmayabileceği mesajını veriyordu aslında. Bir diğer deyişle, DeepSeek'in başarısı, daha büyük bütçelerin ve üst düzey yongaların yapay zekayı ilerletmenin tek yolu olduğuna dair inancı zayıflattı.
DeepSeek'in daha düşük maliyetle yaptığını iddia ettiği bu ilerleme, OpenAI, Oracle ve SoftBank'ın potansiyel 500 milyar dolarlık yapay zeka yatırımını zayıflatabilir.
Bu tartışmaların ortasında, Nvidia dahil olmak üzere bazı büyük teknoloji şirketinin hisseleri hafta başında önemli ölçüde düşüş kaydetti. Nvidia'nın hisseleri pazartesi günü yüzde 17 düşerken, şirket yaptığı açıklamayla, DeepSeek'i takdir etti.
Ayrıca DeepSeek, rakiplerinden daha az bellek kullanarak görevleri gerçekleştirme maliyetini düşürmekte. Çinli şirketin arkasındaki araştırmacılar, eğitim maliyetinin 6 milyon dolar olduğunu iddia ediyor. ChatGPT'nin geliştiricisi Sam Altman, GPT-4'le ilgili konuşurken 100 milyon doların üzerinde bir maliyetle geliştirildiğini söylemişti.

ABD’yi korkutan ne?
Pazartesi günü borsa piyasalarını alt üst eden yeni yapay zeka uygulaması, ABD ile Çin arasındaki yapay zeka teknolojisi geliştirme konusundaki ekonomik ve jeopolitik rekabet üzerine tartışmaları körükledi.
ABD'li teknoloji endüstrisi gözlemcileri, Çinli yapay zeka aracının çok daha düşük maliyetle üretici yapay zeka alanında öncü Amerikan şirketlerini yakalamış olmasından endişe duyuyor. Bu durum, eğer doğruysa, ABD’li teknoloji şirketlerinin gelecekteki yapay zeka gelişmelerini desteklemek için gerekli olan veri merkezlerine ve bilgisayar çiplerine harcamayı planladıkları büyük miktardaki finansmanı sorgulanır hale getiriyor.
Soğuk Savaş dönemindeki 'Sputnik' örneği
Trump'a teknoloji politikası konusunda danışmanlık da yapmış olan risk sermayedarı Marc Andreessen, ABD hükümetinin yapay zeka endüstrisine aşırı müdahalesinin, Amerikan şirketlerini engellerken, Çin'in öne geçmesini sağlayacağını düşünüyor.
Sovyetler Birliği'nin Dünya yörüngesine uydu yerleştirebilecek kapasiteye ulaştığı anlaşıldığında, Sovyet Bilimler Akademisi’nden Mstislav Keldiş, uzayda çeşitli deneyler yapabilecek yaklaşık bir buçuk ton ağırlığında konik bir uydu tasarlamayı planladı. Ancak bu sırada Sovyet istihbaratı, ABD'nin yalnızca yörüngeye oturup oturamayacağını test etmek amacıyla oldukça basit bir uydu göndermeyi hedeflediğini öğrendi. Bu fikri hızla benimseyen Sovyetler, geride kalmamak adına Sputnik 1’i geliştirdi. Böylece, gelecekte daha büyük ve maliyetli uyduların uzaya gönderilmesinin de önü açılmış oldu. Şimdi yapay zeka alanındaki atılımları da bu örneğe benzetiyor Andreessen.
Trump’tan DeepSeek yorumu
Pazartesi günü ABD Başkanı Trump, DeepSeek'in atılımını, “İyi, çünkü bu kadar çok para harcamanıza gerek yok” şeklinde yorumladı. “Daha az harcama yapacaksınız ve aynı sonucu alacaksınız” diyen Trump, bunun rekabete odaklanmamız gerektiğine dair bir çağrı olduğunu belirtti.
DeepSeek'i farklı kılan nedir?
DeepSeek'i ChatGPT’nin sahibi OpenAI şirketi gibi rakiplerinden ayıran en önemli özelliklerinden biri, modellerinin “açık kaynak” olması. Yani temel bileşenlerin herkesin erişimine ve değiştirmesine açık olması ancak şirket eğitim için kullandığı verileri henüz açıklamadı.
Çinli DeepSeek’in “Test Time Scaling'in mükemmel bir örneği” olarak adlandırdığı özelliği ise en çok takdir toplayan yönü. Yani yapay zeka modellerinin düşünce süreçlerini etkili bir şekilde göstermesi ve bunu yeni veri kaynaklarıyla beslemek zorunda kalmadan daha ileri eğitim için kullanması.
OpenAI'nin o1 ile başlayan mantık yürütme modelleri de aynısını yapıyor ve Anthropic ve Google gibi diğer ABD merkezli rakiplerin de henüz piyasaya sürülmemiş benzer yeteneklere sahip olması muhtemel.
DeepSeek Türkçe mi, nasıl kullanılır?
Tamamen ücretsiz olan DeepSeek, Türkçe dil desteği sunmaktadır. Bilgisayar veya mobil cihazlar üzerinden chat.deepseek.com adresine erişerek platforma giriş yapılabilirsiniz.
Giriş yaptıktan sonra ana sayfada iki özellik sizi karşılayacak; sohbet ve arama. Sohbet bölümünde yapay zeka ile çeşitli konular hakkında iletişim kurabilirken, arama butonu (search) ile internet üzerinde doğrudan araştırma yapabilirsiniz.
Uygulamanın dikkat çeken asıl özelliği ise "Deep Think" (derin düşünme) seçeneğidir. Bu özellik, kullanıcılara daha kapsamlı ve ayrıntılı yanıtlar sunmayı amaçlıyor.
Öte yandan, DeepSeek, internet üzerindeki tüm kaynaklardan faydalandığını iddia ediyor. Bu yüzden sunulan bilgilere daha dikkatli şekilde yaklaşılması gerekiyor, zira "sadece güvenilir" kaynaklardan bilgi topladığını öne süren ChatGPT'nin bile çok kez yanlış bilgiler sunduğunu ve hatta "uydurduğunu" biliyoruz.
DeepSeek'te gizlilik sorunları var mı?
Bazı uzmanlar, şirketin gizlilik politikasına göre kullanıcıların doğum tarihleri, tuş vuruşları, metin veya ses girişleri, yüklenen dosyalar, sohbet geçmişi ve diğer veriler dahil olmak üzere verilerini Çin'de bulunan sunucularda sakladığını göz önünde bulundurarak DeepSeek'in topladığı kişisel veriler konusunda endişelerini dile getiriyor.
Yapay zeka nedir?
Son olarak, aslında en başta sormamız gereken sorunun cevabına yer verelim. Yapay zeka, bir bilgisayarın bir insan gibi işlev görmesini sağlayan teknolojidir. Bir makine, genellikle büyük miktarda bilgi üzerinde eğitilerek ve kalıpları tanıyarak öğrenmek ve sorunları çözmek için bu teknolojiyi kullanır. Sonuç olarak, bir insan gibi sohbet edebilen veya insanların çeşitli konulardaki alışkanlıklarını tahmin edebilen yazılımlar ortaya çıkar.
"Üretken yapay zeka" olarak da bilinen bu teknoloji, ChatGPT ve DeepSeek gibi sohbet robotlarının arkasındaki teknoloji olarak tanınmaya başladı.
Bu programlar, yeni içerik üretebilmek için çevrim içi verileri (metin, görüntü) kullanır. Ancak yapay zeka araçları, yanlış bilgiler üretebilir ve genellikle eğitim verilerindeki önyargıları tekrarlayabilir.
Milyonlarca insan, e-posta yazmak, metin özetlemek ve soruları yanıtlamak gibi günlük görevlerde yardımcı olması için ChatGPT gibi araçları kullanıyor. Hatta bazı insanlar kodlama yapmak için bile kullanıyor...