Şara, Arap Birliği Zirvesi'ne Katılıyor: Suriye Bölgesel İlişkilerini Yeniden Şekillendiriyor

Arap Birliği Zirvesi, Şara'nın geçen ay geçiş dönemi cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmesinden sonra katılacağı ilk Arap siyasi etkinliği olacak. Şam'daki kaynaklar, El-Arabi El-Cedid'e yaptıkları açıklamada, Arap Birliği'nin Şara'ya resmi davet gönderdiğini doğruladı.

Zirve hazırlıkları ve gündem

Mısırlı diplomatik kaynaklara göre, Kahire yönetimi, Şara'nın zirveye Suriye'yi temsilen katılacağına dair güçlü sinyaller aldı. Kaynaklar, bu gelişmenin ardından Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile Şara arasında zirve marjında bir görüşme düzenlenmesi için hazırlıkların başladığını belirtti. Mısır Dışişleri Bakanlığı, Gazze'deki son gelişmeleri ve İsrail ile ABD'nin Gazze halkını zorla göç ettirme planlarına karşı alınacak tedbirleri görüşmek üzere zirvenin toplanacağını açıkladı.

Tarihi bağlam ve yeni dönem

Arap Birliği, 2011 yılında devrik rejimin siyasi çözüm konusunda iş birliği yapmayı reddetmesi nedeniyle Suriye'nin üyeliğini askıya almıştı. Suriye 2023'te Arap Birliği'ndeki koltuğunu geri kazanmış ancak devrik rejim Arap taleplerini göz ardı etmeye devam ederek Aralık 2023'te düşmüştü.

Siyasi analist Müeyyed Gazlan, Şara'nın zirveye katılımının "Suriye'nin etkin Arap rolünü yeniden kazanmasının işareti" olduğunu vurguladı. Gazlan, "Bu katılım, Suudi Arabistan, BAE ve Katar gibi etkili Arap ülkelerinin yeni Suriye yönetimini meşrulaştırma konusundaki mutabakatının açık bir göstergesidir. Esed rejiminin düşüşüyle oluşan bölgesel güvenlik istikrarının sürdürülmesi için bu adım kritik öneme sahiptir" dedi.

Yatırım fırsatları ve ekonomik işbirliği

Gazlan, "Suriye bugün, özellikle yeniden yapılanma sürecinde Arap şirketleri için önemli bir yatırım fırsatı sunuyor. Arap ülkeleri bu yatırımların en büyük payını alma hakkına sahip. Bölge ülkelerinin güvenlik istikrarının Suriye'deki ekonomik ve siyasi istikrarla bütünleştiği ilk kez görülüyor" değerlendirmesinde bulundu.

İsrail'in saldırıları ve bölgesel güvenlik

Şara'nın zirveyi, Esed rejiminin düşüşünün ardından İsrail'in güney Suriye'deki faaliyetlerine karşı geniş Arap desteği almak için değerlendirmesi bekleniyor. İsrail, rejimin düşüşünden sonra Kuneytra kırsalındaki Şeyh Dağı zirvesi dahil yeni Suriye topraklarını işgal etmişti. Ayrıca İsrail, Suriye'nin askeri kapasitesini uzun vadeli olarak etkisizleştirmek amacıyla silah ve mühimmat depolarını, askeri araştırma merkezlerini, havaalanlarını ve askeri karargahları hedef alan tarihinin en büyük hava saldırı kampanyasını başlatmıştı.

Siyasi araştırmacı Ahmed el-Kurbi, Suriye hükümetinin talebi üzerine İsrail'in güney Suriye'deki saldırılarının, Filistin meselesini görüşmek üzere toplanan olağanüstü zirvenin gündemine alınmasının muhtemel olduğunu belirtti. Kurbi, "Şam kesinlikle bu saldırılara karşı en azından Arap sempatisi ve İsrail'in yayılmacılığına karşı Arap kınamasının derinleştirilmesini istiyor. Zirvenin yeri ve gündemi, Suriye'nin katılımının önemini gösteriyor. Şara'ya yapılan davet, Mısır ile yeni Suriye yönetimi arasındaki buzların erimesinin başlangıcıdır" dedi.

Bölgesel destek ve diplomatik girişimler

Siyasi analist Bessam el-Süleyman, "Irak hariç, Arap Maşrık'ında yeni Suriye yönetimine karşı bir açılım var ancak Afrika kıtasındaki Arap ülkeleri hala tereddütlü. Bu nedenle Şara'nın zirveye katılımı, yeni Suriye ile Arap ülkeleri arasında yakınlaşma fırsatı olacak" değerlendirmesinde bulundu.

Şara'nın, özellikle Batı'nın devrik rejim döneminde Suriye'ye uyguladığı yaptırımların kaldırılması konusunda Arap ülkelerinden siyasi destek almayı hedeflediği belirtiliyor. Katar ve Suudi Arabistan başta olmak üzere Arap ülkeleri, Suriye halkına insani yardım sağlamaya başladı. Bu durum, Esad rejiminin düşmesinden sonra Suriye'de istikrarın sağlanmasına yönelik artan Arap ilgisini yansıtıyor.

Şara, cumhurbaşkanı olarak ilk yurtdışı ziyaretini 2 Şubat'ta Suudi Arabistan'a gerçekleştirmişti. Bu ziyaret, hükümetinin Suriye'nin yaşadığı ciddi krizleri aşmak için Arap siyasi ve ekonomik desteğine güvendiğinin açık bir mesajıydı. Suriye Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani de göreve başlar başlamaz Doha, Riyad ve Abu Dabi'yi ziyaret ederek, yeni Suriye yönetiminin tüm Arap ülkeleriyle ilişkileri güçlendirme politikasını teyit etmişti.

Kaynak: El-Arabi El-Cedid