ABD’den Şam’a 8 Maddelik Talep: Yaptırımların Geleceği Bu Listeye Bağlı

ABD yönetimi, geçtiğimiz günlerde Suriye hükümetine sekiz maddelik bir talep listesi iletti.  

Washington, basına sızan bu talepleri, Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesi ihtimaline hazırlık olarak “güven artırıcı adımlar” olarak nitelendirdi.  

ABD’nin, Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık’ta devrilmesinden sonra iktidara gelen yeni Suriye hükümeti hakkında henüz resmi bir tutumunun olmadığı biliniyor.  

Gözden Kaçmasın

Orta Doğu Yolu Projesi: Türkiye’yi Körfez’e Bağlayan Stratejik Koridor

Haberi Görüntüle

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yakın zamanda Suriye hükümetini tanımadığını açıkladı.  

Ancak, Suriye Maliye Bakanı Muhammed Yusr Berniyye, Merkez Bankası Başkanı Abdulkadir Hasriye ve Dışişleri Bakanı Esad Şeybani’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda yetkiliye, Washington ve New York’ta düzenlenecek uluslararası toplantılara katılmaları için vize verilmesi sınırlı bir açıklığın göstergesi oldu.  

Konuya ilişkin Washington Post gazetesinde yer alan bir habere göre ABD’li yetkililer geçen ay Brüksel’de düzenlenen bir toplantı sırasında, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani’ye sekiz maddelik bir talep listesi sundu.  

ABD'nin Suriye'ye yönelik talepleri ve koşulları

Bu talepler arasında ABD’nin Suriye topraklarında antiterör operasyonları düzenlemesine izin verilmesi, Filistinli grupların ülkede faaliyet göstermesinin yasaklanması, IŞİD’e karşı uluslararası koalisyonun desteklenmesi ve Esed rejimine ait kimyasal silahların imha edilmesi yer alıyor.  

Bunlara ek olarak liste, başta gazeteci Aston Tice olmak üzere Suriye’de kaybolan ABD vatandaşları için bir komisyon kurulmasını da içeriyor.  

Reuters’ın haberine göre, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Suriye’den sorumlu Müsteşar Yardımcısı Natasha Franceschi, 18 Mart’ta Brüksel’de düzenlenen bağışçılar konferansı sırasında Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani’ye bu listeyi resmen sundu.  

Bu bağlamda, ABD’nin eski Ortadoğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf da, bir süre önce Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile yaptığı görüşmesini “olumlu” olarak nitelendirmişti.  

Washington ayrıca, temel hizmetlerin devamlılığını sağlamak amacıyla Şam’a uygulanan yaptırımları Ocak ayında altı ay süreyle kısmen kaldırmıştı.  

Dikkat çeken bir diğer gelişme ise Cumhurbaşkanı Şara’nın, geçtiğimiz günlerde ABD Kongre Üyesi Cory Lee Mills ve bereberindeki heyeti Şam’daki Halk Sarayı’nda kabul etmesi oldu.   

Söz konusu ziyaret, ülkedeki yeni durumu gözden geçirmek amacıyla ABD merkezli kar amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından düzenlendi.  

Mills, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada yaptırımların kaldırılmasının somut adımlar gerektirdiğini vurgulayarak, tüm Suriyelileri temsil eden seçilmiş bir Suriye hükümetinin gerekli olduğunu ekledi.  

Olumlu değerlendirme  

Washington’da bulunan Arap Merkezi'nde araştırmacı olan Suriyeli Rıdvan Ziyade, Washington’un talepleri ve Suriye hükümetinin tepkisi konusunda bir değerlendirmede bulundu.  

Ziyade, Suriye hükümetinin, ABD’nin sekiz talebine dört sayfalık bir yanıt verdiğini söyleyerek, “ABD yönetimi şu anda bunu inceliyor ve ilk değerlendirme olumlu” dedi.  

Suriyeli eski diplomat Bassam Barabandi ise, Washington’un talep ve koşullarını “gerçekçi” olarak nitelendirerek, “Bu taleplerin birçoğu, özellikle İran ve vekilleriyle ilgili olanlar, sahada halihazırda uygulanıyor” diye konuştu.  

Barabandi, IŞİD’in Suriye’deki faaliyetlerinin ise Esed rejiminin devrilmesinden bu yana “neredeyse tamamen” durduğunu söyleyerek şunları ekledi:  

“Tüm Suriyelileri temsil eden geçiş dönemi ve adalet konusu da, ABD’den önce Suriye’nin talebidir”  

Ancak Washington’ın bu talepleri, aynı zamanda ABD’nin mevcut Suriye yönetimine ilişkin net bir tutumunun olmaması bağlamında yer alıyor.  

Konuya ilişkin açıklama yapan Suriyeli siyasi analist Muayyad Ghazlan, ABD’nin Şam’a yönelik politikasının ciddiyeti konusunda şüpheci olduğunu belirterek, “Washington’ın Suriye meselesine yaklaşımında hala tereddüt ve belirsizlik hakim” dedi.  

Ghazlan, ABD’nin bazı taleplerinin, özellikle Washington’ın Suriye toprakları içinde askeri operasyonlar yürütmesine izin verilmesiyle ilgili olanların “açıkça Suriye egemenliğinin ihlali” anlamına geldiğini vurguladı.  

“Terörle mücadelenin bir iç mesele” olduğunun altını çizen Ghazlan, bu süreçte uluslararası ortakları sadece Şam’ın seçeceğini ekledi.  

ABD’nin Filistinli gruplarla ilgili talebine değinen Ghazlan, Filistinli grupların artık Suriye’de bulunmadığını ve bu maddenin gerçekçi bir talep olmadığını dile getirdi.  

Aynı şekilde Şam’ın “kimyasal silahlar konusunda net bir esneklik gösterdiğini ve bu konuda uluslararası toplumla tam işbirliğine istekli olduğunu” ifade etti.  

Ghazlan açıklamasının sonunda, Şam ile Washington arasında uzaktan şart belirleme politikası yerine doğrudan diyaloğa ihtiyaç olduğunu söyledi.  

Ayrıca ABD’nin, Suriye halkını önünde “ya kabul edin, ya da yaptırımlar devam edecek” şeklinde zor bir denklem koyduğunu da sözlerine ekledi.   

ABD, Suriye ve Irak’ta IŞİD’le mücadele gerekçesiyle kurduğu uluslararası koalisyonun bir parçası olarak, yaklaşık on yıldır Suriye’de etkili bir askeri varlık bulunduruyor.   

Ancak ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından geçtiğimiz cuma günü yapılan açıklamada, Suriye’deki asker sayısının gelecek aylarda 1000’in altına düşürüleceği bilgisi verildi.   

ABD'nin Suriye'deki asker sayısını azaltma planı

Söz konusu açıklamada, “Savunma Bakanı bugün, Birleşik Müşterek Görev Gücü-Kararlılık Operasyonu kapsamında, ABD güçlerinin Suriye’de belirli noktalarda birleştirilmesi talimatını verdi” denildi.  

Bu bilinçli ve koşullara dayalı süreçle, önümüzdeki aylarda ABD’nin Suriye’deki asker sayısını 1000’in altına indireceğinin de altı çizildi.  

ABD ordusunun Suriye’de yaklaşık 2 bin askeri bulunuyor ve bu askerlerin çoğu ülkenin kuzeydoğusunda, Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) kontrolünde bulunan çok sayıda üsse dağılmış durumda. 

Kaynak: El Arabi el Cedid