Gazze'de Yardımlar Fiyatları Düşürüyor, Ancak Halkın Cüzdanları Boş

İsrail saldırıları sırasında stoklarını tutan tüccarlar, Filistin direnişi ile İsrail işgali arasındaki takas anlaşması doğrultusunda malların akışı başladıkça, birikmiş ürünlerini düşük fiyatlarla satmaya başladı.

Ancak, bu fiyat düşüşleri, acı bir ironiyle karşı karşıya kalıyor. Düşüşler, savaşın Filistinli ailelerin birikimlerini tüketmesinden sonra yaşandı. Aileler, günlük ve zorunlu ihtiyaçlar için birikimlerini harcamak zorunda kaldı. Malların kıtlığı ve fiyatların %500'ü aşan benzeri görülmemiş seviyelere ulaşması durumu daha da zorlaştırdı. 

Filistinlilerin cüzdanlarındaki tükenmişlik, fiyatlar düşmeye başladığında talebin zayıf kalmasının en önemli nedenlerinden biri oldu. Nakit sıkıntısı ve banka tasarruflarını %30'u aşan komisyonlarla çekme zorunluluğu, savaşın yıkımından ve açlıktan kurtulmak için birikimlerini harcamaları ve evlerinin yıkılmasından sonra yüksek kiralar ödemeleri bu durumu daha da ağırlaştırdı. 

Gazze'de Mal Birikimi

Un, pirinç, şeker, yağ, baklagiller, sebze, meyve, peynir, giyim ve ayakkabı gibi temel ürünlerin fiyatlarındaki belirgin düşüş, bazı tüccarların savaş sırasında malları depolarda stoklaması ve ateşkes ile birlikte büyük miktarda insani yardımın giriş yapacağı haberleri üzerine bu malları elden çıkarma çabasından kaynaklanıyor. Bu duruma, Filistinlilerin temel ihtiyaçlarını karşılamak için paralarının tükenmesi, bombardıman ve yerinden edilme nedeniyle temel gelir kaynaklarını kaybetmeleri de eklenince talep zayıf kaldı. 

Gazze'deki fiyatların düşüşü, çalkantılı bir ekonomik gerçeği yansıtıyor: Pazarlar mallarla dolu, ancak aileler satın alma gücüne sahip değil. Bu durum, gerekli mali imkanlara sahip olamamaları nedeniyle insanları çaresiz bırakırken, tüccarlar da fiyatların düşmesine rağmen zayıf talepten dolayı hayal kırıklığı ve umutsuzluk yaşıyor. 

Piyasalarda Düzensizlik

Gıda tüccarı Halid Ebu Asker, İsrail saldırısının ardından sınır kapılarının kapatılması, malların düzensiz girişi, stoklama işlemleri ve bazı ürünlerin piyasada fazlasıyla bulunması nedeniyle piyasalarda büyük bir karmaşa yaşandığını belirtiyor. Ebu Asker, "Savaş sırasında fiyatlar çok yüksekti ve vatandaşlar sınırlı miktarda alım yapabiliyordu. Bu durum malların birikmesine yol açtı. Ancak anlaşmanın yürürlüğe girmesi ve malların akışının başlamasıyla fiyatları düşürmek zorunda kaldık. Yine de, bu fiyat düşüşü, savaşın yıkıcı etkisiyle tükenen cüzdanlar nedeniyle alıcı bulamıyor," diyor.

28 yaşındaki Sami es-Salihi, İsrail saldırısının ilk gününden itibaren evinin ve bakkalının bombalanması ve ardından orta bölgelere göç etmesi nedeniyle işsiz kaldı. Salihi, "İsrail saldırıları on beş ayı aşkın bir süredir, bakkalımı geliştirmek için ayırdığım tüm birikimimi tüketti. Bu durum, göç döneminde temel ve gerekli ürünlerin fiyatlarının aşırı yükselmesinden kaynaklandı," diyor.

Es-Salihi, fiyat düşüşlerinin tüm ürünleri kapsamadığına dikkat çekerek, düşüşlerin Filistinlilerin cüzdanlarının savaşın yıkıcı etkileri nedeniyle boşaldığı bir zamanda geldiğini belirtiyor. 

"Alışverişten kaçınmam bir lüks değil; ailemin birçok temel ihtiyacını karşılamak zorundayım, ancak gelir kaynağım olmadığı için zor ekonomik koşullar bu ihtiyaçları karşılamamı engelliyor" diye ekliyor. 

Boş Cüzdanların Gölgesinde Sevinç 

Filistinli Yasmin es-Sadi, ateşkesin başlamasıyla fiyatların düşmeye başlamasından sevinç duyduğunu ancak kötü mali durumu nedeniyle alışveriş yapacak imkânı bulamadığını söylüyor. "Savaş bizi tüketti, yerinden edilmiş hayatlar, günlük ihtiyaçlarımızı katbekat pahalı fiyatlarla almak zorunda kalmamıza yol açtı," diyor.

Es-Sadi, sınır kapılarının kapatılması, stokçuluk ve silahlı çetelerin yardım kamyonlarını çalması nedeniyle savaş sırasındaki fiyat artışlarının, kocasının birikimlerini tüketmesine yol açtığını ve onu borçla alışveriş yapmaya zorladığını ifade ediyor. Ancak, borçları arttığı için artık daha fazla borç alamadığını ve bu durumun, fiyatları önemli ölçüde düşen malları bile satın almayı imkansız hale getirdiğini belirtiyor. Es-Sadi'ye göre, "Artık çok geç."

Gazze'de ateşkes sonrası fiyatların düşmesi, zayıf talep nedeniyle mal bolluğunu yansıtıyor. Ancak bu bolluk, savaşın tükettiği ve nakit sıkıntısı çeken insanlar tarafından satın alınamıyor. Halk için kayıplarını nasıl telafi edecekleri konusunda büyük zorluklar devam ediyor.

El-Arabi Araştırmalar ve Politika Çalışmaları Merkezi